Tweede tijdvak vraag (6) en 7

[Mkoek]

Beste collega's,

Ik vind de veronderstelde goede antwoorden (toelichting voor alinea 2 en oorzaak voor alinea 3) dubieus. Dat het begin van alinea 2 een toelichting is bij 1 is te verdedigen, maar halverwege alinea 2 - vanaf Maar - formuleert de auteur daarbij mijns inziens een oorzaak het complexer worden van de maatschappij en het aanscherpen van de normen daarbij. Het signaalwoord 'daardoor' in regel 43 wijst daar ook op. Vervolgens wordt die oorzaak - in mijn ogen - uitgewerkt aan de hand van het concrete gegeven dat er nauwelijks nog eenvoudige banen zijn. Het antwoordmodel beschouwt alinea 3 als oorzaak, maar dat kan ik niet plaatsen. Het ontbreken van die 'maatschappelijke randen' is toch geen oorzaak van het complexer worden van onze maatschappij? Het is de oorzaak dat steeds meer mensen moeite hebben om zich normaal te gedragen (r44-45), maar die oorzaak werd in algemene bewoordingen al vastgesteld in alinea 2 (Maar...verscherpt). Zie ook alinea 4.
Nu is het natuurlijk zo dat 'uitwerking' niet bij de keuzemogelijkheden staat. Toelichting komt dan misschien het meest in de buurt - wat de enigszins vreemde opeenvolging toelichting - toelichting oplevert. De vraag is dan wat je in alinea 2 belangrijker acht het toelichtende 1e deel, of het tweede deel met de oorzaak. Ik zou zeggen het tweede. Binnen het tekstgedeelte van 1 t/m 4 is alinea 2 in mijn ogen niet in belangrijkste mate een toelichting op de problematisering in de inleiding, als wel de introductie van de maatschappelijke oorzaak.

Wat vinden jullie?

[Koosje]

In alinea 2 wordt een tweedelige toelichting gegeven bij alinea 1: psychisch normaal was altijd al ingewikkeld, en nu is ook de maatschappij nog complexer geworden, wat het voor mensen moeilijker maakt zich normaal te gedragen. Dan komt er in alinea 3 een oorzaak van het het complexer worden van de maatschappij: de maatschappelijke randen zijn verdwenen.
Dit is in elk geval hoe ik het gelezen heb...

[ChristineBrackmann]

Het valt mij op dat in tijdvak 1 en 2 functies moeten worden toegekend aan zinnen of alinea's waarin geen signaalwoorden staan. Dat betekent dat leerlingen zelf de relaties moeten onderkennen en dat is een stuk lastiger zonder signaalwoorden...

Alinea 1: wat is normaal?
Alinea 2: toelichting: normaal was altijd al ingewikkeld en nu is de maatschappij ook nog complexer geworden/stelt hogere eisen/de normen zijn verscherpt + GEVOLG (in alinea 2): daardoor kost het meer mensen moeite zich normaal te gedragen
Alinea 3: uitwerking van/toelichting op de complexere maatschappij/hogere eisen: er zijn nauwelijks nog 'maatschappelijke randen'. Dat laatste is een KENMERK van de complexere maatschappij en geen oorzaak, lijkt me.

[Koosje]

ik heb het als volgt gelezen: de 'simpele' baantjes (voddenboer enz) zijn verdwenen, dus de maatschappelijke randen. Omdat deze verdwenen zijn, is de maatschappij complexer geworden/worden er hogere eisen gesteld. Dus is het wel een oorzaak.

[Mkoek]

Eens met Christine. Kenmerk i.p.v. oorzaak. Alinea drie heeft wat mij betreft dus echt een uitwerkend/toelichtend karakter. Als je het verdwijnen van de baantjes leest als oorzaak van de complexe maatschappij, dan zou het wel eenvoudig zijn om de maatschappij weer minder complex te maken...

Wat betreft alinea 2 het tweede deel van de toelichting beschrijft een oorzaak bij het genoemde gevolg dat meer mensen moeite hebben zich normaal te gedragen.

Ik zou er dus voor willen pleiten bij vraag 6 het antwoord 'oorzaak' en bij vraag 7 het antwoord 'toelichting' (ook?) goed te rekenen. Dat mogen we natuurlijk niet, dus is dit reden voor een berichtje aan het Cevo?

[Herma vd Brand]

Ik ben overtuigd door de argumenten van Mkoek en Christine en ben benieuwd naar het antwoord van het CvTE. Laat je ons dat weten? Dan kunnen we in het overleg met de tweede corrector hiervan gebruikmaken.

[Mkoek]

Ik ben nieuw op het forum dus ik ken de mores niet. Is er iemand die een verzoek naar het CvTE stuurt namens het forum?

[Mkoek]

Ter info ik heb het onderstaande naar het CvTE gestuurd.

Beste heer/mevrouw, In het correctievoorschrift VWO Nederlands, tijdvak 2, staat bij zowel vraag 6 als vraag 7 één juist antwoord vermeld. Ik maak echter op tekstinhoudelijke gronden bezwaar tegen deze exclusiviteit. Bij vraag 6 staat het antwoord 'toelichting'. Dit is in mijn ogen slechts ten dele juist. Bij het eerste deel van de alinea is toelichting mijns inziens verdedigbaar, maar vanaf 'maar' beschrijft de alinea een oorzaak het complexer worden van de maatschappij. Deze oorzaak wordt direct gevolgd door een gevolg het kost meer mensen moeite zich normaal te gedragen. Oorzaak en gevolg worden verbonden door het woord 'daardoor' (r.43). Vervolgens gaat alinea 7 verder op een KENMERK van die complexe maatschappij namelijk dat eenvoudige beroepen verdwijnen. Het voorschreven antwoord 'oorzaak' vind ik hier dubieus. Het verdwijnen van die beroepen kan moeilijk gelezen worden als oorzaak van de complexe maatschappij (dan zou het wel heel makkelijk zijn om de maatschappij minder complex te maken). Het kan wel als oorzaak gezien worden van het feit dat mensen moeite hebben zich normaal te gedragen, maar daar hadden we dus ook al die algemene oorzaak voor. Alinea 3 krijgt daardoor het karakter van een uitwerking (dat was geen keuzemogelijkheid) of een toelichting - niet een op zichzelf staande oorzaak. Het karakter van alinea 2 als introductie van een oorzaak wordt bovendien in de samenvattende alinea 3 nog eens duidelijk gemaakt. In mijn ogen verdient het correctievoorschrift op dit punt een aanvulling. Bij vraag 6 ook goed is 'oorzaak' Bij vraag 7 goed is 'toelichting'. Hopelijk wilt u dit in overweging nemen. Met vriendelijke groet, M. Koek

[jvandenoever]

Dit helpt niet verder, maar ik kan het niet laten in algemene zin iets te zeggen over dit type vraag.

Ik doe deze vragen al 35 jaar fout, wat iets kan zeggen over mijn incompetentie, maar ik meen dat er toch meestal sprake is van willekeur. Misschien is alinea 3 een toelichting. Maar je kan toch niet met droge ogen beweren dat de maatschappij zo complex is geworden omdat er geen makkelijke baantjes meer bestaan? De auteur beschrijft dat de maatschappij ingewikkeld is geworden EN dat je bovendien ook niet meer uit kunt wijken naar 'maatschappelijke randen'. En wat is de oorzaak waarom die maatschappij zo complex is geworden? Dat staat klip en klaar in alinea 4: "Cognitieve,sociale en emotionele vaardigheden zijn in onze moderne kennis- en diensteneconomie steeds belangrijker geworden om mee te komen". Dat is de kernzin van de alinea en die hoort de hoofdrol te spelen bij de beantwoording van het benoemen van alinea's. Maar deze alinea heet weer 'samenvatting' volgens de vakdeskundigen en ook daar is wel weer een motivatie voor rond te breien, dus ik geef je weinig kans bij je protest.

Willekeur dus. En ernstig dat leerlingen op discutabele gronden kunnen worden afgewezen.

[ChristineBrackmann]

Prima brief, Mkoek. En inderdaad, Jacques, ik zit er ook vaak naast. Het is - zeker zonder signaalwoorden - een beetje een tombola aan het worden. Laat leerlingen óf beredeneren waarom ze voor een bepaalde functie kiezen, óf laat dit soort vragen weg. Een leerling die deze vraag niet goed heeft, kan nog steeds een prima leesvaardigheid hebben.